Jizzaxdagi zavod kengaymoqda, avtokreditlar olish murakkablashadi, alektromobillar kundan-kunga ko‘paymoqda: O‘zbekistonning yangi avtomobillar bozoridagi vaziyat
ADM Jizzakh to‘liq klasterga aylanadi
Zavod hududida yiliga 100 ming dona quvvatda Kia, Chery va Haval avtomobillarining to‘liq ishlab chiqarish tsiklini yo‘lga qo‘yiladi. 2030-yilga kelib esa “ADM Jizzakh” ushbu ko‘rsatkichni 300 minggacha oshirishni rejalashtirmoqda.
Hozirda “Jizzax” EIZ hududida joylashgan (maydoni 100 gektarga yaqin) “ADM Jizzakh” to‘liq avtomobil klasteriga aylantirilmoqda. Loyiha texnologik shaharcha va bir qator obyektlarni yaratishni oʻz ichiga oladi. Hozirgi vaqtda toʻliq ishlab chiqarish tsikli uchun – kuzovlarni payvandlash va boʻyashdan tortib, avtomobillarni yigʻish va yakuniy sinovdan oʻtkazishgacha CKD zavodining qurilishi yakunlanmoqda.
Inshoot 2024-yil mart oyida ishga tushiriladi. Jami sarmoya miqdori 310 million dollardan oshadi. “ADM Jizzakh” bosh direktori Doniyor Davlatyorovning soʻzlariga koʻra, bu turli turdagi avtomobillar ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyadigan yirik multibrendli klaster boʻlib, Oʻzbekistonda yagona boʻladi.
2021-yil mart oyidan hozirgacha “ADM Jizzakh” zavodida Kia va Chery kabi 33 mingdan ortiq avtomobil ishlab chiqarilgan. Yaqin kelajakda bu yerda “Haval” markali yo‘ltanlamaslar, krossoverlar va pikaplar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yiladi. Aytgancha, 20-oktabr kuni “ADM Jizzakh” zavodida 10 000-chi Chery avtomobilining tantanali chiqarilishi bo‘lib o‘tdi. Chery International prezidenti Chjan Guibinning taʼkidlashicha, bugungi kunda Oʻzbekiston XXRning strategik hamkorlaridan biri, Jizzax viloyati esa foydali va muvaffaqiyatli hamkorlik namunasidir.
Avtokreditlar berish bo‘yicha talablar kuchaytiriladi
Oʻzbekiston Markaziy banki taʼkidlaganidek, banklar portfelidagi avtokreditlarning yuqori ulushi kredit tashkilotlari uchun kontsentratsiya xavfini keltirib chiqaradi, bu esa butun bank tizimiga tahdid soladi. Bundan tashqari, avtomobillar importi boʻyicha import bojlarining kutilayotgan kamayishi, Oʻzbekistonning JSTga aʼzo boʻlishi va mamlakat ichida avtomobil ishlab chiqarish hajmining oshishi avtomobillar narxining pasayishiga xizmat qiladi. Oqibatda esa, ajratilgan avtokreditlar yetarli darajada garov bilan ta’minlanmaydi va bu muammoli kreditlar ko‘payishiga, banklarning zarariga olib keladi.
Shunday qilib, sentabr oyida Markaziy bank banklarning umumiy kredit portfelidagi avtokreditlar ulushini 25 foiz darajasida chekladi. Yangi chora-tadbirlar mikrokreditlar orqali avtomobil sotib olishning oldini olishi kerak. 26 oktabr kuni Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmuratov aholiga avtokreditlar berish bo‘yicha talablar kuchaytirilishini ma’lum qilib, 14 sentabrdan boshlab avtokreditlar bo‘yicha joriy qilingan cheklovlar kreditlarning o‘rtacha oylik hajmini qariyb uchdan bir qismga qisqartirganini ta’kidladi.
Biroq Markaziy bank choralarni kuchaytirgach, ayrim banklar avtomobil sotib olish uchun kredit summasining bir qismini mikrokredit shaklida berishni boshladi. Bunga javoban Nurmuratov tartibga soluvchi banklarga nisbatan avtokreditlar berish uchun makroprudensial talablarni kuchaytirishga tayyorlanayotganini aytdi.
Elektromobillar importi sezilarli darajada oshdi
Davlat bojxona qoʻmitasi matbuot xizmati xabariga koʻra, oʻtgan uch oyda import qilingan elektromobillar narxi 365 million dollardan oshgan. To‘qqiz oyda esa mamlakatimizga 22,49 ming dona elektromobil olib kirildi.
2022-yilning shu davriga nisbatan import hajmi olti baravardan ortiq o‘sdi, import qilingan elektromobillarning umumiy qiymati 582,3 million dollarni tashkil etdi. Avgust-oktyabr oylarida O‘zbekiston 365,3 million dollarlik 15,1 mingta elektromobil import qildi.
Respublikaga eng koʻp avtomobil Xitoydan yetkazib berilmoqda: yil boshidan buyon 20,64 ming dona elektromobil import qilingan, bu umumiy importning 91,7 foizini tashkil etadi.
Chevrolet Onix qimmatlashdi
UzAuto Motors beshta to‘plamdagi Chevrolet Onix narxini oshirdi. Ularning barchasi hozirda shartnoma tuzish uchun mavjud emas. Ma’lum qilinishicha, avtomobillarni ishlab chiqarishning taxminiy sanasi 2024-yilning yanvar-fevral oylariga mo‘ljallangan.
Qimmatlashgan pozitsiyalar quyidagilardan iborat:
- LS MT — 176 900 000 so‘m (narx 18,7% ga oshgan);
- 1LT MT — 180 761 000 so‘m (16,6%);
- 4LT LTZ Turbo AT — 199 899 840 so‘m (8%);
- Premier-1 Turbo AT — 211 994 720 so‘m (2,2%);
- Premier-2 Turbo AT — 219 580 480 so‘m (2,2%).
3LT MT, Premier-2 Turbo AT Plus va Turbo AT Redline to‘plamlari narxlari o‘zgarishsiz qoldi.
UzAuto Motors noqonuniy shartnomalar haqidagi mish-mishlarni inkor qildi
Gap bitta xaridor uchun o‘nta shartnoma tuzish haqida ketayapti, va faqat shu emas. Xabaringiz bor, 3-noyabr kuni kompaniya avtomobillarni xarid qilish bo‘yicha shartnomalar berishni qayta boshladi. Xuddi shu kuni ijtimoiy tarmoqlarda bir xaridor tomonidan o‘nta avtomobil, shu jumladan to‘rtta Lacetti to‘plami rasmiylashtirilgani haqidagi fotosuratlar bo‘lgan postlar tarqaldi, garchi bu model shartnoma tuzish mumkin bo‘lgan avtomobillar ro‘yxatida ko‘rsatilmagan bo‘lsa-da.
UzAuto Motors 3-noyabr kuni ushbu xaridor bilan birorta ham shartnoma tuzilmaganini taʼkidladi. Bundan tashqari, shartnoma tuzish uchun faqat bitta Lacetti L-Style AT Plus to‘plami mavjud edi. Konsern dilerlik markazi xodimlari avtomobillarni yopiq eshiklar ortida sotib olish bo‘yicha 50 ta shartnoma imzolagani haqidagi mish-mishlar bo‘yicha tushuntirish berdi. Dilerlik markazi shartnoma tuzish tizimidan uzilib, rahbariyatga nisbatan intizomiy choralar ko‘rilgan.